درباره شغل و حرفه پیامبر اسلام در زندگی
درمورد شغل و حرفه پیامبر که در زندگی به آن مشغولیت داشته هست کمتر کسی بحث کرده هست و در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. پیامبر خدا همواره همگان را به داشتن شغل و کسب حلال تشویق مى نمود و این مسئله را با عبارات مختلف اینگونه مورد تاکید قرار می داد: «کُلُوا مِن کَدِّ اَیدیکُم: از دست رنج خود بخورید»
شغل پیامبراکرم «ص» چه بود؟
بر زمینه مستندات تاریخی، روش ها و منابع کسب درآمد پیامبر در مدینه عبارت بودند از:
۱٫ کشاورزی
۲٫ غنایم جنگی
۳٫ هدایای مردمی
در اینکه حضرت محمد«ص» شغلى داشته اند و با آن زندگى خود را تأمین مى کردند، تردید نیست. پیامبر خدا همواره همگان را به داشتن شغل و کسب حلال تشویق مى نمود و این مسئله را با عبارات مختلف اینگونه مورد تاکید قرار می داد: «کُلُوا مِن کَدِّ اَیدیکُم: از دست رنج خود بخورید»[۱]
یا در روایتی دیگر: «اَزْکَى الأعمالِ کَسبُ الْمَرءِ بِیَدِهِ: پاکیزه ترین کارها، کاری هست که شخص با دستِ خود انجام میدهد.[۲]
ایشان کار کردن را سنت پیامبران[۳] و اوصیاى میدانست.[۴]
در روایت آمده هست که پیامبر اسلام شخصاً کار مى کرد. ایشان پس از هجرت به مدینه به کار کشاورزى و باغبانى مشغول شدند. در توضیح اکثر و بیان چگونگی آن باید گفت:
۱- کشاورزی
پس از آن که حضرت از مکه به مدینه هجرت کردند، مردم مدینه زمین هایى را اختیار رسول خدا «ص» قرار دادند و حضرت در آن زمین ها کشاورزى و باغبانى مى کردند. در این باره روایاتى در دست هست که کیفیت و چگونگی کار آن حضرت در مزارع و باغها را تشریح می نماید. بعنوان مثال حدیث دوم، چهارم و پنجم از باب ۹ جلد ۱۲ وسایل الشیعه،
صفحه ۲۲ و کتاب التجاره، ابواب مقدمات و نیز حدیث ۱ و ۲، باب ۱۰٫ در همین باب ۱۰، در حدیث سوم آمده هست: «ما فى الاعمال شىءٌ اَحبُّ الى اللّه من الزراعه و ما بَعَثَ اللّهُ نبیّاً الاّ زرّاعاً الاّ ادریس فانّه کان خیّاطاً» چیزى براى خدا محبوبتر از کشاورزى نیست و خداوند جز ادریس که خیاط بود، همه ی پیامبران را کشاورز مبعوث ساخته هست.[۵]
این حدیث تصریح به این نکته دارد که همه ی پیامبران کشاورزى کرده و از حاصل دسترنج خویش امرار معاش میکردند. تذکر این نکته ضروری هست: پیامبر با اینکه کار مى کردند و درآمد به دست مى آوردند، خودشان از این درآمدها بسیار کم بهره گیری کرده و غالب آن را در راه خدا مصرف مى نمود.
۲٫ غنایم جنگی
پس از آن که مسلمانان در دفاع از اسلام، با دشمنان درگیر شدند، ثروتهاى زیادى به دست مسلمانان افتاد. این ثروتها دو قسم بودند
الف: برخى از آنها بدون اینکه جنگى صورت بگیرد، در اختیار مسلمانان قرار مىگرفت. اینگونه ثروتها «بدون درگیرى» حقّ خاصّ پیامبر بود و در اختیار آن حضرت قرار مىگرفت، مثل: فدک، سرزمینهاى بنى نضیر و دو قلعه از قلعه هاى خیبر به نام وطیح و سلالم. لازم به ذکر هست: پیامبر خدا و کارگزاران آن حضرت در این باغها و زمینها
به کشاورزى مى پرداختند و با درآمد آنها، زندگى خود و خاندانشان را اداره مى کردند و با بقیه درآمد، براى مسلمانان تدارکات جنگى تهیه مى کردند
ب: خمس غنایم جنگی. خُمس غنایم و همین طور سرزمینهایى که با لشکرکشى فتح مىشد، متعلق به شخص پیامبر بود.
۳٫ هدایای مردمی
اضافه بر زمینها و قلعه های فوق، یکى از عالمان یهودى به نام مُخَیریق هفت باغ خود را به پیامبر بخشید.[۶] این واقعه مربوط به همان سالهای ابتدایی ورود پیامبر به مدینه میشد. منابع تاریخ نگاری زمان این ماجرا را در آستانه «جنگ احد» دانسته و در ادامه نوشتهاند: مخیریق یهودی به جنگ احد رفت
و در دفاع از اسلام و پیامبر به شهادت رسید. این هفت باغ که بعنوان «عوالى» مشهور بودند در اختیار پیامبر قرار گرفت و آن حضرت در این باغها هم کار مى کردند.[۷]
آخرین دیدگاهها